Dom Basilio do Nasimento: Iha Nai Lulik Ne’ebe Maromak Bolu, Atu  Sai Diak Ka Sai At Konforme Ona Ita Mak Hatan.

Racom Maubisse: 18 de Outubro 2021, antes Dom Basilio hato’o nia diskursu ema barak basa liman ho kontente hodi hakarak rona sa mensajem mak Dom Basilio sei hato’o iha diskursu ida ne’e.

“Ita seidauk koalia mak ema basa liman ona ne’e, signifika ema hakarak ita kolia ka ou ema atu duni ona ita mak ne’e“

Iia fuan primeiro agradecimentu ba imi nain rua nia konvite, ohin ita rona Dom Virgilio kolia konaba vokasaun sira ne’e, ami sira fuk mutin no balun fuk molik ona ne’e iha historia balun, kuandu ha’u (Dom Basilio) tama seminariu iha tinan 58 liu ba iha 1963, Amu lulik iha Timor ne’e kal rua nulu resin, amu lulik Timor Oan kal nain tolu deit, hanesan ami mambae dehan kolisensa kom ferdaun nain tolu deit hehehehe…tenik Dom Basilio do Nascimento Bispo da Diocese de Baucau.

Amu Lulik Nain tolu ne’e maka hanesan Dom Martinho, Padre Jorge ho Padre Jacob, iha 1963 ordena tan nain rua, iha funu hotu ne’e mak Padre Antonio Alves sai hau (Dom Basilio) nia Reitor ho Padre Francisco Fernandes Laclo Oan, 1967 inagura Igreja São João de Brito Liquica, naton ne’e ha’u iha quinto ano iha tinan 1967, amu lulik Timor oan iha 11, ordena ikus iha tempu neba maka, Amu Alberto, Amu Aurio, Amu Jose Antonio ho Amu Apolinario, ne’e duni tempu hau nia seminariu ne’e amu lulik Timor Oan ne’e hamutuk 11.

Ohin hanesan Dom Virgilio dehan ne’e, Maromak Nia Graca ne’e bo’ot e ohin iha ne’e la mai hotu, maibe se mai hotu karik Nai Maromak mos sai atrapalhado, tamba buat mesak metan lubuk ida ne’e taka loron, Maromak buka nia bibi sira mos la hetan, maibe ho Graca Maromak nian katak ita sai husi Igreja ida ne’ebe naton ne’e missionariu mak Europeia sira mak Indiano, maibe ohin loron ho Maromak nia tulun, Timor Oan sira mak kaer distinu uma kreda Timor iha sira nia liman.

Ne’e duni ho sira nain rua (amu lulik foun nain rua) nia ordenasaun ne’e, hanesan ohin Dom Virgilio dehan ona, Agradece ba Maromak, Agradece ba Familia, Agradece ba Orasaun ne’ebe ita halo.

Ba imi nain rua (amu foun nain rua) ha’u (Dom Basilio) hato’o lia menon; “Laiha amu lulik diak no laiha amu lulik at, iha nai lulik sira ne’ebe Maromak bolu e sai diak ka sai at konforme ona ita mak hatan, Maromak Nia lia fuan ne’ebe lor loron ita reza no Maromak nia lia fuan ne’ebe lor loron ita rona, ida ne’e mak iha ita nia vida, dala ruma fo korajem iha ita nia vida, hanesan ha’u dehan, laiha lulik at no laiha lulik diak, iha amu lulik sira ne’ebe Maromak bolu, hirak ne’ebe brani hatan ba Maromak nia bolu ne’e loro loron, e imi nain rua keta tuir amu balun nia ezemplu e tuir orden liturgia das orden katak semana ida dala hat, maibe balun nia semana primeiro deit to’o mate, e mos tuir lolos amu sira reza previariu ne’e loro loron, maibe balun nian reza deit semana ida mos la hotu, maibe ne’e ba amu balun nia sabraut lubuk ida mak ida ne’e”.

Segundo iha leitura São Lucas nian ne’e, iha problema balun ne’ebe ita hetan konaba dezanimu amu lulik balun nian,  Dezanimu ida mak solidaun, dezanimu ida seluk mak ema sira nebe ita servisu hamutuk ne’e seim kompriende…. Iha leitura São Lucas nian ne’ebe iha badaen bessi ida naran Alexandre, maibe iha ita nia Moris iha Alexandre oi oin iha ita nia vida, Alexandre balun diak teb-tebes ho ita, alexander balun komplika ita nia vida, e sira ne’ebe lor loron ita servisu hamutuk ne’e mos dala ruma sai ho lia fuan balu mos halo ita hakfodak, ne’ebe dala balu ho hirak ne’e, no hirak ne’ebe ita hanoin katak sira ne’e mak kompriende Maromak Nia Lia Fuan, maibe dala ruma sira halo reasaun balun ne’ebe halo ita dezanimu.

Ha’u (Dom Basilio) konta historia ida depois ha’u ba ona: Ha’u nia Pároco ida konta historia ba ha’u katak iha Oecusse, katequista ida siak ten, e iha dia 14 de Agosto lorokaik ida, katekista ne’e bolu ba fatin hotu hotu tamba aban loron bo’ot Nain Feto sae ba Lalelhan, ne’e duni hare ba, hotu hotu ba missa uluk, depois mak ba servisu, katequista ne’e dehan hela nune’e ferik rua lao hasoru katekista ne’e, dehan ho lian Oecusse nune’e “Nain Feto, Nain Feto ba servisu ida barak hanesan ne’e nusa la tur hakmatek, nusa mak lao tun lao sae hanesan ne’e, ne’e Oecusse nia lian” ne’ebe fiar ne’e ita gasta ita nia vida hodi servi; hau kaer imi nain rua nia moto ne’ebe hateten; Tamba O halo tuir Ha’u nia lia fuan sira ho fiar metin, hau sei bali O apc, 3:10) ida seluk dehan “Ha’u hatene iha se mak hau fiar”(II Timotio 1,12).

Jornalista        : Natalino mendonca

Editor              : Joaquim Coutinho