Racom Maubisse: Manorin nain Julio Pinto da Silva Gomes iha nia intervista ba Radio Komunidade Maubisse Mauloko, iha Horaquic Maubisse katak, Rekomenda ba Ministeriu Relevante atu apoia material Pratika ba ESTVA Horaquic, lia hirak ne’e hato’o perante halao serimonia fahe sertifikadu ba alunus nain 11 ida Escola Secundario Tecnico Vocasional Horaquic ne’ebe marka mos prezensa husi Presidente ARKTL Prezado Ximenes, Jestor Radio Komunidade ho nia jornalista sira e mos estudante sira.
Iha intervista ho jornalista Radio Komunidade Maubisse, Julio Pinto da Silva Gomes Nu’udar Konselho Estudante nomos Professor ba Ciencia Mekanizasaun Agrikola haktuir katak;
“Liga ba lahan ne’ebe mak uza ba pratika sufisiente tebes tamba pratika koloka ba grupo-grupo ne’ebe kada klase ida kloka ba grupo haat ou neen atu nu’e bele kontrola estudante sira fasil sekarik ita uza lahan ne’ebe mak luan araska tamba ne’e eskola ne’ebe saida mak sira aprende iha teoria e pratika sira aplika duni iha terenu ne’ebe sufisiente”.
Manorin nain ne’e (Julio) haktuir liu tan katak, Kona ba material sira hanesan ensada, aisuak, karaudikur, sabit mulsa ho tan material balun seidauk kompletu, tamba ne’e nia rekomenda ba Ministerio atu nune’e bele apoio nafatin nune’e estudante sira bele aprende ho diak liun tan;
“Kona ba material sira balu ke laiha tamba ne’e, rekomenda ba Ministerio atu nune’e bele apoio nafatin nune’e estudante sira aprende diak liun tan kona ba minitilet iha, kontraktor iha koko PH/ rai, kona ba lutu mak ami sei esforsu hela. Lutu kondisaun seidauk diak ami uza ho rede deit ne’ebe animal sira sei tama sai hela ,ami rekomenda atu apoio tan ami kona ba lutu ,hanesan rede husi Ministerio Agrikultura nian momento ne’eba fatin ida ne’e eatabelece hanesan viverus ba ai oan maibe servisu hamutuk ho Ministerio Edukasaun ho Agrikultura oferece rai ne’e mai eskola no ami gere ba pratika”.
Husu konaba ba oinsa kondisaun rede ne’ebe iha lahan ka tos laran ho kondisaun diak ka lae? Manorin nain ne’e haktuir katak rede besi no lutu mak susar tamba ne’e husu atu governu liu husi ministeriu bele apoia;
“Kondisaun la dun diak karik iha apoio ruma bele tulun ami oinsa atu instala didiak fatin ida ne’e didiak atu nune’e estudante sira pratika iha laran hotu, total alunos iha 103 maibe menus tiha balu tamba situasaun ida agora ital abele ba obriga estudante, kona ba lutu ami nia Director mos rekomenda foin lalais Ministerio, mos to ona iha ne’e kona ba lutu ami presiza tau hanoin hamutuk entre inan aman ho ami parte eskola atu nune’e bele buka solusaun hamutuk, Fiar katak ba oin eskola ida ne’e sei diak liu tan maske agora hasoru hela problema situsaun covid maibe ba oin ami iha esperana katak ho matenek ne’ebe ami iha ami dezenvolve didiak rai ida ne’e no transfere matenek ne’ebe ami hetan baa mi n ia alin sira ne’e atu dezenvolve agikultura diak liu tan”.
Professor ne’e hatutan liu tan katak, Maske aktividades sira ensino aprendizasem lao hela mas ho situasaun kovid-19 difikulta tebes ensino aprendisazem iha ESTV Horaquic Maubisse;
“Ho situasaun covid 19 eskola mos dala ruma lao dala ruma la lao, kestaun tamba ho moras mundial ne’e ami professores sira ho estudante kumpri ka tuir hela protokolu OMS nian katak distansia social ida ne’e mos sai preukupasaun boot mai ami atu hasoru dieita ho estudante, estudante dalaruma mai maibe sei la tama hotu sei tama tuir horario ne’ebe mak ami estabelese”.
Covid 19 sai obstakulu boot teb-tebes ba estudante sira tamba sira aprende la masimu maske ami esforsu ho dalan oi-oin e kria mekanizmo oi-oin ami kria rezumu ka pratika ida ne’e mak ami sempre apoio nafatin ba sira, sira estuda iha uma. Atu estudante bele estuda ho didiak parte Ministerio servisu makas atu nune’e ho professor sia atu kria kondisaun ida ne’ebe ke diak ho dignu hodi tuir nafatin regras ne’ebe mak OMS hatun atu nune’e estudante sira aprende ho didiak. Total alunos 103 no total professor hamutuk nain 17 professor permanente iha nain 4 no professor kotratadu hamutuk nain 15.
Jornalista : Milvia Maria do Rego Mendonça
Editor : Joaquim Coutinho
