Amo Pároco Maubisse Pe. João Soares, Kadunan Flecha Soi Duni ba fatin Turismu, Maibe komunidade iha Area Flecha Ladun kuidadu ambiente no hari uma arbiru estraga tiha Paisajem Furak sira

0
11 views

Racom Maubisse, 13/01/2024, Paisajem no ambiente natureza iha Flecha Maubisse, furak husi matan nia sasin, flecha fatin ne’ebe atrai tebes ema wain ba wain nia matan, iha fatin kmook ne’e infeita ho dut ne’ebe matak, aihoris, no balada sira, halo vijitante sira labaruk atu fo sasin no deskansa uitoan iha recinto Flecha nian, hodi sente malirin fresku husi natures Flecha ninian.

Iha sorin seluk, maske fatin iha Flecha furak ho nia paisajem ne’ebe atrai tebes ema nia matan, maibe komunidade iha area refere ladun hadia fatin furak ne’e hodi sai furak liu tan, maibe komunidade sira hari uma arbiru ho kalen kores oi oin, uma ho modelu la ho arsitektur ne’ebe diak, e at liu fan produtu sira iha area fleche nian laos produtu local, maibe pordutu importadu sira hanesan supermi, pop mie ho tan produtu importadu seluk, ikus mai halakon tiha produtu local sira nomos halakon tiha paisajem Flecha nia furak.

Se los mak sei taumatan ba fatin furak ida ne’e? lideranca komunitariu suco Aituto? Autoridade local Posto Maubisse? ka governu sentral liu husi ministeriu Turismu arte no kultura? Tamba realidade iha terenu fatin ne’e abandonadu nune’e komunidade sira livre atu halo buat ruma tuir sira nia hakarak, mak hanesan dadaun akontese iha Flecha Aituto Maubisse.

Vijitante barak mak kestiona konaba fatin furak ne’ebe natural, maibe ikus lakon ho obra sira ne’ebe komunidade hari iha ne’eba. To bainhira mak bele hadia ka dezemvolve nune’e fatin furak ne’e bele sai furak liu tan, se laos agora bainhira tan? Babain ita dehan loron aban hahu ohin, rai timor sei sai oinsa los, maibe ita ukun-an tiha ona besik 24 anos dezemvolvimentu infrastruktura ba fatin potensial turimu sira ladauk hatudu sinal positive, maske iha fatin balun komesa hadia ona maibe nee seidauk suficiente, tamba dezemvolvimentu fatin turismu sira ne’e pedasuk pedasuk deit.

Relasiona ho fatin turismu ne’ebe oras ne’e dadaun komunidade ladun hadia no halo uma Baraka ho kores oi oin iha Flecha Maubisse hodi estraga ambiente naturesa Flecha nian, Ba Radio Komunidade Maubisse Mauloko, Amu Pároco Maubisse P. João Soares hateten katak;

“Maubisse ne’e soi duni ba fatin turismu, maibe ita hare iha fatin turismu sira, liu liu hanesan iha Flecha komunidade ladun fo importansia hodi hadia, no taumatan ba fatin furak ne’e, maibe komunidade sira halo uma arbiru ikus estraga tiha ambiente natureja Flecha nian”

Husu konaba karik igreja ho estadu bele hare hamutuk oinsa mak bele koalia ho komunidade sira iha area Flceha nune’e bele taumatan no hadia hikas fila fali fatin turismu iha Flecha, amu Páro Maubisse ne’e haktuir liu tan katak;

“Igreja iha obrigasaun atu fo hatene, maibe governu mak iha direitu, liu liu ministeriu tuirsmu ne’ebe nain ba fatin turistiku sira mak lolos ne’e tenke hare buat sira hanesan ne’e, liu husi hasai regras ruma hodi tau bandu, maibe ate agora ita la hare governante ruma liu liu ministeriu turismu tun mai iha baze hodi koalia ho lideranca komunitariu komunidade nomos igreja oinsa mak bele hasai regras ruma hodi bandu komunidade sira atu labele halo um aka hari uma iha fatin turismu sira, ida ne’e to’o agora laiha, tamba ne’e hanesan paroco hau sente triste”.

Amu Paroco Maubisse ne’e akresenta liu tan katak;

“Maubisse ne’e fatin ne’ebe potensial ba turismu no hortikultura, maibe to’o agora governu seidauk bele halo planu diak ruma hodi asegura no dezemvolve fatin turistiku sira ne’e, ita hein tok governu foun ida ne’e karik ba oin sira bele hadia ka lae”?

Antes termina Amu Pároco Maubisse husu ba komunidade sira iha area Flecha nian, atu labele halo uma arbiru hodi estraga amiente natureza Flecha nian, bele hari uma hodi buka moris ba maibe halo uma ne’ebe diak nune’e bele apar ho natureza Flecha nian, se ita hari uma arbiru no fan produtu importadu sira hanesan pop mie no supermi nomos produtu importadu sira seluk mak sei estraga ambiente natureza Flecha nian iha future.

Jornalista Radio Komunidade Maubisse tenta dada lia ho Nai Chefe do Suco Aituto Grigorio, maibe Chefe suco ne’e ho resposta badak hateten katak;

“Sim Fatin ne’e komunidade sira hari uma arbiru no estraga tiha ninia beleza natureza, ha’u foin eleitu, ba chefe do suco hein katak ba oin ita sei hare oinsa para koalia hokomunidade sira atu bele hadia diak liu tan fatin Flecha ne’e, tamba agora komunidade sira halo ona uma barak iha fatin refere”

Lidernca komunitariu suco Aituto ne’e reforsa liu tan katak;

“Maske fatin ne’e ema barak uja hodi halo negosio ba sira nia moris, maibe ba oin ita sei koalia ho komunidade sira nune’e bele hadia, la signifika ita haruak sira muda husi fatin ne’e maibe husu atu sir abele melhora diak liu tan fatin ne’e, hodi nune’e labele halakon orijinalidade husi fatin furak ida ne’e”.

Parte lideranca komunitariu Suco Aituto nian sei la servisu mesak, maibe sei servisu hamutuk ho parte hotu nune;e bele hadia fatin ne’e sai furak liu tan iha future, tamba ne’e hein tok politika governu da sia nian, ba oin, oinsa mak parte ministeriu turismu bele hola iniciativa koopera ho lideranca komunitaru sira hodi bele hadia fatin iha Flecha Suco Aituto Maubsse nee ho diak.

Jornalista : Joaquim Coutinho

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments