Governu Inaugura Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit Iha Aihou Maubisse Munisípiu Ainaro

0
13 views

Racom Maubisse (23/09/2023) Sabadu ne’e Nunu Governu Liu husi Sekretáriu Estadu Arte No Kultura (SEAC sigla potuges) Jorge Soares Critovão ho Ekipa, Akompaña husi Ministru Justisa Amandio de Sa Benevides, Uma nain Feto San no Umane Inaugura Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit ne’ebé nia Lokalizasaun iha Grotu Aldeia Aihou Suku Aituto Postu Administrativu Maubisse Munisípiu Ainaro.

Hafoin de koa fita husi Sekretariu Estadu Arte no Kultura SEAC liu husi Intervista ho Jornslista Sekretariu Estadu Arte no Kultura (SEAC sigla potuges) Jorge Soares Critovão hateten, Uma Lisan hanesan Indentidade Timor-Nian no Uma lisan maka fatin atu preserva Identidade Kultural ne’ebé rai ne’e iha.

“Premeiru agradese ba Familia husi Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit bele konvida parte Governu mai halao Inaugurasaun ba Uma Lisan ida ne’e. Agradese tamba Uma Lisan ne’e Familia bót ho kbít no vontade rasik harí ona Uma Lisan ne’e ho nia sentidu katak, preserva nafatin ita nia Identidade Kultural ne’ebé iha. Polítika Governu nian atu kontrola konservasaun ita nia Identidade Kultural tamba ne’e maka hodi Governu nia naran Liu husi Sekretaria Estadu Arte no Kultura Agradese”. Tenik Governante ne’e ba Jornalista 23/09/2023.

Governante ne’e kuntinua fundamenta liu tan katak;

“Ita hare Uma Lisan ne’e Kapaz konsidera hanesan Sentru Kultural ida kompostu husi Uma Lisan ne’e husi familia tuir informasaun ne’ebé hetan, hateten katak purvolta Tres Mil husi Feto San Umane sira iha teritóriu Timor Laran tomak ohin iha ne’e tamba ne’e ita tenki preserva didiak sai hanesan Sentru Kultural ida, no sai hanesan Muzeum ida hodi preserva sasan Lulik sira para aban bairua ema ruma vizita bele vizita mós ita nia fatin Lulik ida ne’e. Tamba ida ne’e koragen nafatin ba Lia nain sira ba familia atu preserva didiak sasan Lulik sira ne’ebé maka iha ne’e”. Hatutan Governante ne’e.

Sekretáriu Estadu Arte No Kultura (SEAC sigla potuges) Jorge Soares Critovão kuntinua hateten tuir planu Governu Liu husi Sekretaria Estadu Arte no Kultura iha tempu badak sei identifika Lian Dadolin sira ne’ebé temi husi katuas Lian Nain sira hodi produs sai hanesan dukumentu ida ba jerasaun tuir mai.

“Planu atu konserva ita nia dadolin sira ami iha ona planu para tempu badak ami sei tun hodi indetifika Dadolin sira ne’e atu produs dukumentus ida ba Dadolin sira ne’ebé katuas sira temi ita sei hakerek atu konserva didiak atu núne’e aban bairua ita nia joven sira bele banati tuir nafatin para núne’e Kultura no Identidade ne’e labele lakon”. Hakotu Sekretáriu Estadu Arte No Kultura (SEAC sigla potuges) Jorge Soares Critovão.

Tuir Lia Nain Husi Uma Lisan Lelosa’e Kulbit Armindo da Costa haeten, objetivu harí Uma Lisan hodi halibur familia, no hatutan lembransa ne’ebé Beiala sira kuda no rai hela.

“Ami harí ami nia Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit ida ne’e tamba husi ami nia Avon ba Avon sira kuda hela ona. Maske sira mate tia hotu maibe sira harí hela Uma Kain ida ne’e atu buka familia ne’ebé husi dalas ba dalas tamba ne’e ami laiha brani atu husik hela hanesan hatutan deit hodi haburas Bei-Oan ne’ebé ke sira entrega hela mai ami ne’ebé hamrik uha Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit nia laran.” Hateten Armindo da Costa Lia Nain Husi Lalosa’e Kuilbit ba Jornalista RKMM.

Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit hahú nia konstrusaun iha loron 29 Fulan Novembru 2019 no finalija iha loron 15 Fulan Agostu, hatama ahi ba uma iha loron 15 Fulan setembru 2019. Loron 23 Fulan Setembru 2023 Inauguradu husi Sekretáriu Estadu Arte No Kultura.

Tamba ne’e atu hatene diak liu tan kona ba Prosesu Konstrusaun ba Uma Lisan Lelosa’e Kuilbuit akompaña Esplikasaun Kompletu husi Lia Nain Jerasaun Foun Lisan Lelosa’e Kuilbuit Moises Pereira.

“Uma Lisan Lelosa’e ho Kuilbuit ne’e lolos ne’e nia harí iha rai naran Flecha ho Kero Rae Hil Rae Maun iha Raemer-Lau nian. Iha Tinan 1975 Indonesia tama Invade Timor-Leste Uma ne’e la hetan Sunu maibe hetan estragus, iha Tinan 1.984 Avo ida naran Albertu, Betu-Lau, no Ermoko hamutuk ho nia oan mane sira foti Ai-Rin hodi mai harí uma ne’e iha ne’e ho nia konstrusaun Uma Rai ida. Iha Era Ukun Rasik-An (URA) Tinan 2006 kompostu husi Lidun Ha’at Kolin Lima Lidun ida naran Kuilsera, Mauberdohan, Koli-Mali, Kuil-Bere, no Kuilbuit ami sira ne’e túr hamutuk ho ami nia aman sira ami nia avo ferik ida naran ferik Laurinda fó hanoin ba malu hodi harí uma ne’e iha fatin ne’e. Momentu ne’ebá ami laiha preparasaun ne’ebé diak entaun uma ne’e Inaugura iha tinan 2007 nia at fila fali iha tinan 2015. Tamba ne’e ami bolu malu fila fali hodi hahu fila fali nia Konstrusaun iha loron 29 de Novembru 2019, bainhira ami halo konstrusaun tamba monu iha COvid-19 iha Marsu no Abril ami labele kuntinua nia konstrusaun entaun ami abandona tia durante fulan 2, tó iha fulan Maiu maka ami hahu fila fali konstrusaun finaloja nia konstrusaun iha fulan Agostu hatama ahi iha loron 15 fulan Setembru tinan 2019 momentu ne’e atu halo Inaugurasaun iha 2021no 2022 ami labele tamba ami nia preparasaun la dun másimu ami adia ba tinan ida ne’e 2023 ho nia data hanesan konvite ne’ebé ami fó ona ba konvidadus sira.” Haktuir Moises Pereira Oan Mane Husi Lisan Lelosa’e Kuilbit.

Moises hatutan hahú husi Inisiu Konstrusaun Uma Lisan Lelosa’e Kuilbit ho totál Orsamentu ne’ebé gasta Dolares Rihun Walu Resin.

“Premeiru ami nia kontribuisaun husi uma laran dana ne’e Oetu Mil ital, Fahi 23 ne’e husi Uma laran deit, Umane mai fahi 3, husi fetosan bibi 52, asu 22, karau 1 hodi halo prosesu konstrusaun. Preparsaun ba Inaugurasaun ida ne’e ami nia fundus husi Lidun 4 Kolin 5 hamutuk dolares Rihun Lima Resin la konta ba Konsumu nian.” Relata Moises Pereira liu husi Intervista ho Jornalista Radiu Komunidade Maubisse Mau-Loko (RKMM)

Jornalista Moises Magno

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments