Director PERMA KULTURA Timor Leste Eugenio Lemos “Timor Leste Rai Ida Ne’ebe Furak, Maibe Lixu Hanesan Kestaun Boot Ida Ne’Ebe Hamate Industria Turizmu”

0
74 views

Racom Maubisse, 26/11/22, Problema ne’ebe ita hasoru ka krize ecologia hanesan tesi ai arbiru, sunu rai, soe lixu la tuir fatin, la hamos be dalan sai preokupasaun ema hotu nian, tamba se ita la hamos ambiente mak sei lori impaktu mai ita iha tempu udan nomos bele lori susuk barak afeta ba ita nia saude tamba ne’e ita tenke kuida ita nia hela fatin ka ou bele dehan kuida ita nia Casa Comum.

Ba radio Komunidade Maubisse mauloko Director Perma Kultura Timor Leste, Eugenio Lemos (Ego Lemos) fo nia komentariu katak;

“Tuir ha’u nia koinesementu casa komun nee konforme ita nia  interpretasaun tuir ema ida idak nia hanoin, maibe tuir hau nia koinesimentu mak casa komun nee koalia konaba planeta mundu, agora ita koalia konaba ita nia casa komun mak ita nia nasaun Timor Leste, ita bele koalia mos kada familia nia toos uma hun, aldeia, suku, postu, munisipiu, maibe hakarak hatete katak liu liu mak ita tenke kuidadu uma nebe maka fo moris no fo mahon ba ita”.

Problema ne’ebe publiku hasoru mak iha tempu udan mak hanesaninundasaun erozaun ne’ebe ikus fo afeta ba komunidade tamba ne’e responsabel Permakultura Timor Leste ne’e akresenta;

“Ha’u hanoin  ida nee maka sai problema nasional ba timor, tamba ita haree krize ekolojiku mosu dezastre naturais oi-oin rai halai, rai monu, mais dezastre sira nee mos mai husi envolvimentu ema nia atividade rasik, atividade ida mak ita halo toos muda ba mai, depois ita tesi ai boot sira no tesi kotu ai-abut, seluk fali mak labele konserva ita nia bee matan sira depois kuandu ai  abut maran halo rai manas bainhira udan boot  fo inpaktu ba rai halai”  

Oras ne’e iha mundo tomak ita hare liu liu iha Timor akontese bebeik desastre naturais, inundasaun, mudanca klimatika, degradasaun ambiente, degradasaun humana ho seluk seluk tan, hare ba situasaun ida ne’e tuir Ego Lemos katak;

“Problema ida maka lixu ita soe iha fatin-fatin, tanba falta konsiensia agora ita nia rai Timor ne’e, rai ida nebe furak la halimar, maibe lixu ne’e rasik maka sai tiha hanesan kestaun boot ida nebe hamate tia ita nia industria turizmu, ita nia rai nia paijajen nebe furak, tamba ita soe lixu arbiru automatikamente ita mak estraga duni paijajen furak sira, tamaba ne’e se ita koalia konaba industria turizmu ita bele gasta osan bo’ot atu dezenvolve turizmu, maibe lixu mak hamate ita nia vizitante sira tanba ita soe lixu la tuir nia fatin, por exemplu hanesan ita nia turizmu relisioja ramelau, siada mak estrag? lixu mak estraga tia imajem fatin turizmu relisiojo ne’e rasik, tanba ita seidauk konsiente diak”.

Oras ne’e iha mundo tomak ita hare, liu liu iha Timor akontese bebeik desastre naturais, inundasaun, mudansa klimatika, degradasaun ambiental, degradasaun humana, oinsa ita ema halo moris ho lolos iha dimensaun pessoal, social noambiental hodi kontribui ba progresu ecologia ambiental iha Timor Leste, meus ne’ebe it abele halo mak estado, igreja no ema hotu foti asaun hamutuk hodi hadia ecologia ne’e, nune’e bele salva ita nia knua, lidun sira husi desastre naturais.

Jornalista             Natalino Mendonca

Editor                    Joaquim Coutinho

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments